Dziama Teofil Bogumił płk pil.

Urodzony 5.01.1895 r. w Zalesiu, syn Emila i Aliny. W czasie I Wojny Światowej walczył w Legionach Polskich, do których wstąpił na ochotnika w sierpniu 1914 r. Od dnia 5.05.1915 r. był dowódcą plutonu, a od 30.08.1917 pełnił funkcję dowódcy kompanii 2 Pułku Piechoty. Od połowy września 1917 r. do 4.11.1918 r. służył w austriackim 40 Pułku Piechoty, następnie trafił do włoskiej niewoli.

W dniu 24.12.1918 r. wstąpił do Armii Polskiej we Włoszech, następnie dnia 10.03 1919 r. wyjechał do Francji gdzie został dowódcą kompanii w 2 Pułku Strzelców. Od 10.05.1919 r. rozpoczął szkolenie lotnicze w Niższej Szkole Pilotażu w Istres, a od 6.09 tegoż roku w Wyższej Szkole Pilotażu w Avord. Po powrocie do Polski został przydzielony do 582 Eskadry Salmsonów. Od 10.06.1920 r. przeniesiony został do 17 EL w Warszawie. Z dniem 1.04.1920 r. został zatwierdzony w stopniu kapitana (Dekret Naczelnego Wodza L. 2299 z dnia 9.09.1920 r.). W sierpniu 1920, w czasie bitwy warszawskiej, przydzielony został do 16 EW. Na początku września eskadra przelokowana została na lotnisko koło Białegostoku i podporządkowana dowódcy 2 Armii. W dniu 19.09.1920 r. odbył prawie 4 godzinny lot z lotniska Barszczówka do Lidy. W trakcie tego lotu zaatakował tabory bolszewickie wjeżdżające do miasta, wykonał również cenne fotografie przeciwnika. W drodze powrotnej zaatakował pociąg z transportem żołnierzy. Dnia 16.09.1920 r. pod silnym ostrzałem nieprzyjaciela wykonał zwiad fotograficzny mostów na Niemnie. Na szczególne uznanie zasługują dwa loty z dnia 25.09 tegoż roku. Pierwszy, pomimo niesprzyjających warunków atmosferycznych zaatakował bolszewików w Grodnie. W trakcie drugiego z lotów zrzucił 6 bomb i wystrzelił 700 naboi siejąc popłoch we wrogich szeregach. W dniu następnym w okolicy Skidla atakował wroga pod silnym ostrzałem z ziemi, lot trwał około 3,5 h. W dniu 1.10.1920 r., podczas bombardowania przeciwnika we wsi Horeliszka, samolot pil. Dziamy zaatakowany został przez 3 maszyny sowieckie. Zaciekle broniąca się załoga polska zmusiła do lądowania jedną z maszyn bolszewickich, reszta musiała odstąpić od ataku. Polski samolot otrzymał 6 postrzałów, załoga wystrzeliła prawie cały zapas amunicji (około 900 sztuk) i wróciła na lotnisko dopiero po wykonaniu pierwotnie powierzonego zadania. Kilka dni później skutecznie zbombardował i ostrzelał z k.m. pociąg pancerny nieprzyjaciela. W dniu 5.11.1920 r. przeprowadził nalot na kowieńskie lotnisko Poniemunie.

W październiku 1920 r., będąc w stopniu podporucznika, otrzymał odznakę i tytuł pilota na czas służby w wojskach lotniczych. Dnia 10.12.1921 r. został dowódcą 7 EM, z dniem 1.09.1922 r. przeniesiony został z 2 do 1 PL w Warszawie. W styczniu 1923 r. skierowano go do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej, a następnie (od 26.VII.1924 r.) pełnił służbę w Wyższej Szkole Pilotażu. Od 13.09.1925 r., już w stopniu majora, powrócił do Departamentu IV Żeglugi Powietrznej. W roku 1926 przeniesiony został do kadry oficerów lotnictwa, a w marcu 1927 r. został dowódcą III dyonu w 1 PL. W listopadzie 1928 r. został przeniesiony do Departamentu Lotnictwa M.S.Wojsk. W styczniu 1930 r. został przydzielony na trzymiesięczny kurs oficerów sztabowych lotnictwa przy Wyższej Szkole Wojennej. W listopadzie 1930 r. został członkiem zarządu Aeroklubu Warszawskiego. W styczniu 1931 r. został zastępcą dowódcy 1 PL. W roku 1933 r. wyznaczony na stanowisko dowódcy dyonu w 1 PL. Z dniem 1.01.1934 r. awansowany na stopień podpułkownika. W stan spoczynku został przeniesiony z dniem 30.04.1935 r., natomiast w roku 1938 został przeniesiony do Dowództwa Lotnictwa M.S.Wojsk. jako oficer dyspozycyjny.

W czasie okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną. Na początku 1942 r. został aresztowany przez Gestapo i w dniu 17.04.1942 r. przewieziony z Pawiaka do Oświęcimia, gdzie brał czynny udział w obozowej organizacji konspiracyjnej. Zdekonspirowany został osadzony w celi śmierci i rozstrzelany 11.10.1943 r. (25.10.1943 r.*)

Za wybitne zasługi w czasie wojny polsko-bolszewickiej odznaczony został m.in.: Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 8119, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Polową Odznaką Pilota nr 16, Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej oraz francuską, czechosłowacką i włoską odznaką pilota.

Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą formularza kontaktowego