Toruń Władysław ppłk. obs. inż.

Urodzony 7.07.1889 r. w Nowym Sączu, syn Wojciech i Katarzyny. Po ukończeniu szkoły realnej we Lwowie, rozpoczął studiował na Politechnice Lwowskiej na wydziale budowy maszyn. Po zaliczeniu 3 lat studiów został powołany do służby wojskowej w marynarce Austro-Węgier. W dniu 1.10.1911 r. rozpoczął naukę w szkole jednorocznych ochotników, a następnie odbył służbę na krążowniku „St. Georg”. W 1912 r. brał udział w wojnie bałkańskiej (na okręcie „Gea”). Jeszcze przed rozpoczęciem Wielkiej Wojny Władysław Toruń ukończył studia i rozpoczął działalność niepodległościową w Związku Strzeleckim (do którego należał od 1909 r.) oraz w Związku awiatycznym studentów Politechniki Lwowskiej, którego był współzałożycielem. Po wybuchu wojny służył ponownie na krążowniku „St. Georg”, następnie w batalionie piechoty morskiej i artylerii fortecznej w bazie Pola. W sierpniu 1916 r. przeniesiono go do „Marine Seefliegerkorps” i przydzielono do bazy w Sebenico. Po przeszkoleniu został obserwatorem w lotnictwie morskim, w którym, do października 1918 r. wylatał blisko 1000 godzin (w tym 24 loty pięciogodzinne).

W październiku 1918 r., przebywał na urlopie we Lwowie gdzie wstąpił do formowanych oddziałów polskich planujących przejęcie miejscowego lotniska (w obliczu klęski Austro-Węgier). Wraz z lotnikami: Stefanem Bastyrem i Januszem de Beaurain oraz lwowskimi studentami i robotnikami opanował lotnisko Lewandówka w dniu 2.11.1918 r. i brał udział w sformowaniu lotniczej jednostki do zapewnienia łączności Lwowa z resztą kraju (II Eskadra Bojowa). Władysław Toruń po raz pierwszy w historii (dnia 5.11.1918 r.) namalował polskie znaki rozpoznawcze na samolocie, były to biało-czerwone pasy pod polnym płatem*. W dniu 7.11.1918 r. wraz ze Stefanem Stecem podczas lotu nad Lwowem zbombardowali stanowisko artylerii ukraińskiej na Wysokim Zamku, bastion Cytadeli od ul. Pełczyńskiej, tor kolejowy przy Podzamczu oraz zmusili do odwrotu pociąg wojskowy nadjeżdżający od strony Krasnego. W ciągu następnych tygodni brał udział w walkach o Lwów w składzie nowo sformowanej 2 Eskadry lwowskiej, uczestnicząc w lotach bojowych oraz zajmując się obsługą samolotów. Do końca listopada wykonał 27 lotów, najwięcej spośród lwowskich obserwatorów. W dniu 26.11.1918 r. wraz z por. Stecem odbyli lot z raportem dot. obrony Lwowa dla Naczelnika Państwa, Józefa Piłsudskiego. Brał udział w dalszych walkach wokół Lwowa, m.in. grupowym nalocie na pozycje ukraińskie pod Kulikowem w dniu 14.05.1919 r. W maju 1919 r. objął dowództwo nad III Ruchomym Parkiem Lotniczym oraz warsztatami lotniczymi we Lwowie. W czerwcu tegoż roku został uroczyście udekorowany Krzyżem Walecznych. Następnie został kierownikiem połączonych III Parku Lotniczego (po przeniesieniu go do Krakowa) i warsztatów II Parku na lotnisku Rakowice. Pod jego kierownictwem, a z inicjatywy Stefana Steca, podjęto w Krakowie krajową produkcję samolotów Brandenburg C I Phoenix.

Po zakończeniu wojny polsko–bolszewickiej, już w stopniu majora, został mianowany komendantem II Parku Lotniczego w 2 PL. Dnia 4.10.1922 r., służąc w stopniu podpułkownika, objął kierownictwo CWL w Warszawie. Ppłk obs. inż. Władysław Toruń zmarł 9.08.1924 r. Został pochowany obok swych przyjaciół kpt. Bastyra i mjr. Steca na lwowskim cmentarzu.

Za wybitne czyny bojowe podczas wojen w latach 1918-1920 odznaczony został m.in. Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych (trzykrotnie) oraz Polową Odznaką Obserwatora.

Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą formularza kontaktowego