Łaguna Aleksander mjr pil. obs.

Urodzony 19.10.1894 r. w Częstochowie, syn Henryka i Wiktorii. Po ukończeniu warszawskiej szkoły handlowej rozpoczął studia w moskiewskim Instytucie Handlowym. Pod koniec 1915 r. wstąpił do wojska carskiego. Początkowo służył w 2 polowej kompanii aeronautycznej, w dniu 14.10.1916 r. skierowany został do szkoły inżynieryjnej w Petersburgu. Po jej ukończeniu służył w 2 korpusowym oddziale aeronautycznym. W dniu 6.05.1917 r. skierowany został do Jass, gdzie ukończył kurs balonowy oraz obserwatorów lotniczych. Od grudnia 1917 r. pełnił funkcję instruktora w szkole obserwatorów w Odessie.

Do Wojska Polskiego wstąpił w dniu 24.11.1918 r. W dniu 4.01.1919 r. został przydzielony do w 3 EW i wraz z tą formacją wyruszył na front. W kwietniu 1920 r., wraz z por. pil. Tadeuszem Praussem, zbombardował koszary sowieckie w Berdyczowie i ostrzelał transport wojskowy stojący na dworcu w Koziatyniu. Następnie 27.04.1920 r. wraz ppor. pil. Stefanem Żochowskim nawiązał łączność z Grupą Operacyjną gen. Józefa Rybaka i dostarczył do sztabu 3 Armii informacje o zdobyciu Korostenia oraz wycofywaniu się oddziałów sowieckich w kierunku Kijowa. W dniu 3.05.1920 r. jako obserwator brał udział w akcji przeciwko przeprawiającym się oddziałom bolszewickim pod Rżyszczewem. Pomimo silnego ostrzału nakazał pilotowi obniżyć pułap, odnalazł ukrytą załogę statków sowieckich i zaatakował bombami. Pozostałe wycofujące się statki ostrzeliwał aż do wyczerpania amunicji. Po wykonaniu zadania samolot podziurawiony był od kul bolszewickich. Dnia 17.05.1920 r. wykonał lot w celu zbombardowania stacji w Boryspolu. Na stacji stało kilkanaście pociągów, które zaatakował w pierwszej kolejności. Obniżył lot do około 60 m i otworzył ogień z broni pokładowej, zmuszając obsługę pociągów do ucieczki. Wzniósł maszynę i przystąpił do realizacji powierzonego mu zadania. Jedna z bomb trafiła w urządzenia stacyjne, inna spadła na grupę uciekających żołnierzy. Przez całą akcję nad stacją w Boryspolu polskiej załodze towarzyszył silny ostrzał z pociągu pancernego, w którego stronę rzucił ostatnie bomby. W pociąg trafiły również ostatnie naboje z broni pokładowej. Następnie już nieuzbrojonym samolotem dokonał jeszcze zwiadu w okolicy Rżyszczewa i Kaniowa. Powrócił na lotnisko po zużyciu całego paliwa, lądując z niepracującym już silnikiem. Samolot został lekko uszkodzony oraz kilkukrotnie trafiony przez przeciwnika. W dniu 3.06.1920 r odbył lot w celu zbombardowania bolszewików przeprawiających się przez Dniepr w okolicy Okuniniowa. W trakcie tego lotu obs. Aleksander Łaguna został postrzelony w kolano. Pomimo bólu i upływu krwi wykonał rozkazy, zrzucił cały zapas bomb, a następnie ostrzeliwał nieprzyjaciela ogniem k. m. Dopiero gdy osłabł na tyle, że nie mógł utrzymać karabinu w ręku dał pilotowi sygnał do powrotu. Ze szpitala powrócił na front na własne żądanie, będąc nie do końca wyleczony. W sierpniu 1920 r. wyznaczony został na szefa lotnictwa 4 Armii (Front Środkowy).

Dekretem L. 2567 z 19.01.1921 r. został zatwierdzony w stopniu porucznika (z dniem 1.04.1920 r.). Od 22.08.1920 r. szkolił się w bydgoskiej szkole pilotów, następnie w Wyższej Szkole Pilotażu (od 19.08.1921 r.). Rozkazem Ministra Spraw Wojskowych L. 2547 z 1922 r. otrzymał tytuł i odznakę za czas służby w Wojskach Lotniczych. W dniu 21.04.1922 r. pełnił funkcję oficera taktycznego w 1 PL, od 19.01.1923 r. dowodził 12 EW. Od dnia 01.05.1924 r. był szefem pilotów w Szkole Pilotów w Bydgoszczy, od 1.10.1925 do 12.10 roku następnego był dyrektorem Oficerskiej Szkoły Lotniczej w Grudziądzu. Awansowany na stopień majora z dniem 15.08.1924 r. Później służył w 2 PL (na stanowisku oficera taktycznego) i 3 PL oraz Departamencie Lotnictwa w M.S.Wojsk. W czerwcu 1927 r. przeniesiony do kadry oficerów lotnictwa, a w sierpniu 1927 r. został przydzielony do Departamentu Lotnictwa M.S.Wojsk. na stanowisko referenta. W końcu 1928 roku został przeniesiony do 3 PL na stanowisko dowódcy dyonu szkolnego.

„Z dokumentacji prof. Andrzeja Wojtkowskiego, dyrektora Biblioteki Raczyńskich, (znajdującej się w Archiwum Działu Zbiorów Specjalnych Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 3959), wynika że major Aleksander Łaguna był członkiem Komisji Cywilno-Wojskowej, która nadała polski patronat pruskich fortyfikacji zewnętrznego pierścienia Poznania w latach 1930-1931. Ów patronat przetrwał w Poznaniu tylko do 1939 r., do którego problemu więcej już nikt nie powracał ze względu na to, że poznańskie forty zawsze kojarzyły się z wojskiem i niechcianą niemiecką tradycją miasta Posen. W omawianym okresie czasu major Aleksander Łaguna miał działać przy oddziale zapasowym lotnictwa znajdującym się przy Forcie VIIa położonym w Poznaniu, którego polskim patronem został mianowany generał broni Zygmunt Zieliński. Najbliższa rodzina majora Aleksandra Łaguny nie zachowała w pamięci jego działalności w pracach wspomnianej Komisji ustalającej polski patronów wojskowych obiektów Poznania. Zresztą pamiętać należy, że wkrótce po zakończeniu prac Komisji major zmarł w stosunkowo młodym wieku".*

W dniu 30.04.1931 r. przeniesiony został w stan spoczynku. Zmarł w Warszawie w dniu 6.10.1934 r., pochowany został na Powązkach.

Za wybitne działania na frontach wojny polsko–bolszewickiej odznaczony został Srebrnym Krzyżem Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 1622, trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz Polową Odznaką Obserwatora nr 12. Uhonorowany również Krzyżem Oficerskim orderu rumuńskiej „Korony Rumunii” (Coroana Romaniei 4 klasy), czechosłowacką i francuską odznaką pilota oraz łotewską odznaką lotniczą.

Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą formularza kontaktowego