Ansaldo A.1 "Balilla"

Model "Balilla" powstał we włoskiej wytwórni Societa Goivanni Ansaldo w 1917 r., głównym konstruktorem był inż. Giuseppe Brazzi. Prototyp samolotu, ukończony wiosną 1917 r. i oblatany w lipcu tegoż roku okazał się dość szybki i łatwy w pilotażu. Nie był on jednak pozbawiony wad, do najpoważniejszej można zaliczyć małą zwrotność maszyny. Po niezbyt pomyślnych testach prototypu wprowadzony wiele zmian konstrukcyjnych m.in. zwiększono rozpiętość skrzydeł, zmodyfikowano chłodnicę i usterzenie. Samolot dopuszczono do produkcji seryjnej dopiero w 1918 r. Pomimo tego, że model ten nie nadawał się do służby w pierwszej linii, z braku myśliwców Włosi wysłali jednak "Balille" do walki. Ansaldo A.1 wziął udział w końcowej fazie I Wojny Światowej, głównie na terenie Italii. W eskadrach włoskich samoloty te występowały bardzo nielicznie, a ponadto nie były lubiane przez pilotów - głównie przez wadliwe silniki. Samoloty te jeszcze w czasie trwania Wielkiej Wojny wycofywane były z pierwszej linii frontu m.in. do osłony obiektów strategicznych i szkół lotniczych. Do końca wojny na samolotach Ansaldo A.1 odniesiono tylko jedno (!) zwycięstwo w walce powietrznej - dokonał tego 8 października por. Leopoldo Eleuteri (w towarzystwie 4 samolotów Hanriot), który zestrzelił obserwacyjną maszynę austriacką. Ansaldo A.1 nie był licznie produkowanym samolotem, powstało nieco ponad 200 egzemplarzy.

Samoloty Ansaldo A.1 pojawiły się w Polsce za sprawą Polskiej Misji Wojskowej działającej we Włoszech, która zakupiła 35 maszyn tego typu. Jeszcze przed dotarciem do kraju zakupionych partii wysłano do Polski samolot pokazowy "Prim", który to został zmontowany i wziął udział w zawodach wraz z samolotami SE 5A i Fokker D VII. Włoski pilot i jego "Balilla" zajęli trzecie (ostatnie) miejsce. Pierwsze zakupione (15 sztuk) maszyny zaczęły napływać do Polski z początkiem 1920 r., a ich montaż trwał do końca kwietnia. Samoloty te przydzielono do 7 EM, do której miały trafić drogą powietrzną (lot grupowy), pilotowane przez specjalnie sprowadzonych lotników z tejże jednostki. Nie obyło się jednak bez problemów: przynajmniej jeden samolot miał problem z silnikiem (pil. F. Crawford), Herman Rorison doleciał do Lublina, reszta maszyn zawróciła. Dnia 1 maja grupa doleciała do Łucka, gdzie podczas lądowania doszło do zderzenia maszyn pilotowanych przez Eliota Chessa i Cedric'a Faunt Le Roya, obie maszyny zostały zniszczone. Piloci narzekali również na niestabilną pracę silnika, na polecenie dowódca 7 EM zostały przerobione dysze karburatorów, gdyż uważał on że problem leży po stronie słabej jakości paliwa. Po tej modyfikacji spalanie mieszanki w cylindrach znacznie się poprawiło, a problem nieregularnej pracy motorów został rozwiązany. Po prawie miesięcznym opóźnieniu, dnia 25 maja samoloty A.1 doleciały do swojej eskadry w miejscowości Biała Cerkiew. "Balille" wykorzystywane były do lotów przeciwkawaleryjskich (szturmowych), rozpoznawczych i łącznikowych.

Wraz z 7 EM samoloty A.1 brały udział w działaniach w rejonie Kijowa, a w schyłkowym etapie wojny polsko - bolszewickiej, także Lwowa. Przez polskich i amerykańskich lotników z 7 eskadry "Balille" ceniono głównie za czas lotu, dość długi jak na myśliwiec z tego okresu, chwalono również jego prędkość - ponad 200 km/h, dzięki czemu doskonale nadawał się do lotów pościgowych. Wadliwie działał jednak włoski synchronizator, i zdarzały się przypadki przestrzelenia łopat śmigła. Zabudowane w kadłubie karabiny osłonięte były blachami, co nie pozwalało na ich ponowne przeładowanie w momencie zacięcia broni. Do najpoważniejszych wypadków należał jednak samozapłon silnika (np w samolocie por. Crawforda z 7 EM). Ostatnie z zakupionych maszyn (10 sztuk) dotarły do Polski dopiero w połowie 1921 r. Uzupełniono nimi wyposażenie 7 EM, ponadto samoloty te wykorzystywane były w sekcjach szkoleniowych w 1, 2 i 3 Pułku Lotniczym i w 18 EW (od końca 1923 r.). Włoskie samoloty oddane zostały do kasacji w pierwszej połowie 1926 r. Ich miejsce zajęły maszyny produkowane w Polsce od początku 1921 r. Samoloty A.1 produkowano w Lublinie w Zakładach Mechanicznych Plage i Leśkiewicz (dalej ZMPiL). Do 1924 r. wyprodukowano około 57 samolotów, które nie cieszyły się jednak dobra opinią. Na maszynach tych bardzo często dochodziło do wypadków - w ciągu kilku lat użytkowania tych maszyn doszło do 15 wypadków śmiertelnych (4 samoloty produkcji włoskiej i 11 ZMPiL).

Konstrukcja:

Samolot myśliwski, jednosilnikowy, jednomiejscowy, dwupłatowy o konstrukcji drewnianej z kabiną odkrytą i podwoziem stałym.

Silnik

SPA-6A, rzędowy, 6 - cylindrowy chłodzony wodą, o mocy 220 KM (162 kW), produkcji zakładów SPA (Socjeta Piemontese Automobili) lub Breda. Krótkie rury wydechowe wychodziły z silnika w kierunku poziomym. Chłodnica silnika typu samochodowego (przed silnikiem), w baldachimie umieszczony był zbiornik wyrównawczy wody. Główny zbiornik paliwa umieszczony w okolicy środka ciężkości samolotu, za silnikiem i na spodzie kadłuba, zbiornik opadowy w baldachimie. Śmigło dwułopatowe, drewniane produkcji Ansaldo, o średnicy 2,5 m, prawoobrotowe. W żadnej publikacji nie ma informacji dotyczącej pojemności zbiorników paliwa i oleju, podana jest natomiast waga - paliwo 96 kg, olej 13 kg.

Skrzydła

Dwudźwigarowe, płat górny niedzielony, a dolny dwudzielny. Lotki znajdowały się na górnym płatacie. Komora płatów była konstrukcji jednoprzęsłowej, ze stojakami wiążącymi płaty wykonanymi z okrągłych rur stalowych o przekroju kroplowym i wykrzyżowaniem z drutu. Zewnętrzne krawędzie skrzydeł lekko zaokrąglone na rogach, w baldachimie, nad głową pilota było trapezowate wycięcie ułatwiające widoczność do góry. Płaty pokryte płótnem.

Stery

Statecznik pionowy pokryty sklejką, a poziomy płótnem, prócz krawędzi natarcia, która wykonana była ze sklejki. Dla usztywnienia stateczników zastosowano zastrzały dla statecznika poziomego i cięgna z drutu dla pionowego.

Kadłub

Konstrukcji podłużnicowo - wręgowej, pokryty sklejką o grubości ok. 2 mm przymocowaną za pomocą gwoździ. Od nosa kadłub pokryty był blachami aluminiowymi osłaniającymi silnik od góry i spodu. Przekrój poprzeczny był prostokątny w części przedniej, dalej za kabiną pilota schodził się nabierając kształt trójkąta z wierzchołkiem ustawionym ku dołowi. Podwozie klasyczne, dwukołowe, amortyzowane sznurem gumowym, płoza ogonowa wykonana była z półresora.

Uzbrojenie

2 zsynchronizowane k. m. Vickers kal. 7,7 (lub 7,62) z zapasem 400 naboi na lufę. Broń umieszczona była wewnątrz kadłuba, wysunięte były tylko lufy przy osłonie silnika. Dla każdego k. m. na drążku sterowym umieszczono oddzielny spust (w postaci dźwigienki). Łuski po strzale wpadały do skrzynek po obu stronach deski rozdzielczej.

Dane taktyczno - techniczne:

Wymiary:
- Rozpiętość skrzydeł - 7,68 m
- Długość - 6,84 m
- Wysokość - 2,63 m
- Powierzchnia nośna - 21,25 m²
Masa:
- Masa własna - 625 kg
- Użytkowa - 245 kg
- Całkowita - 870 kg
Osiągi:
- Prędkość - Vmax = 210 - 220 km/h
- Prędkość wznoszenia - 5,3 - 6,25 m/s*
- Czas wznoszenia na 2000 m - 5 min 20 s
- Czas wznoszenia na 5000 m - 17 min
- Pułap - 5000 - 7000 m*
- Zasięg - 360 - 400 km ( lub nawet około 525 - 600 km)*
- Długość lotu - 2,5 h

Jeśli posiadają Państwo materiały, które mogą uzupełnić lub wzbogacić artykuł prosimy o kontakt za pomocą formularza kontaktowego